Ku■bak²■² Internet
Her zaman, birileri daha ÷nce ba■lam²■ oldu≡u iτin bilecek, birileri de yeni ba■lamak isteyecektir. Ama nereden? ╓zellikle, yeni Internet kullan²c²lar²n²n, de≡i■ik terim ve kelimeleri kolay kavramalar²na olanak sa≡lamak amac²yla, 'Ku■bak²■² Internet' iτinde olabildi≡ince basit aτ²klamalar kullan²ld². Ba■lang²τ olarak, Internet'e bir ■ahin g÷zⁿ ile bakmak ister misiniz? ▌■te konular²m²z...
  Internet, dⁿnya τap²nda a≡

Internet, birbiriyle tⁿm dⁿnya ⁿzerinde yay²lm²■ bilgisayar a≡lar²n²n birle■iminden olu■an devasa bir bilgisayar a≡²d²r. Telefon hatlar²yla birbirine ba≡l² bu a≡da, ki■i ve kurulu■lar²n kulland²≡² farkl² yap²da bilgisayarlar ve bu bilgisayarlarda kullan²lan farkl² i■letim sistemleri bulunabilir. Internet, bu farkl² yap²da bilgisayarlar²n ortak bir dille ileti■im kurmas²na imkan sa≡layarak, ⁿzerlerinde farkl² programlar τal²■t²r²lsa bile, ki■iler ekranda ayn² bilgileri g÷rⁿr ve de≡erlendirirler.

Baz² bilgisayar a≡lar² ve dolay²s²yla bu a≡ iτinde ba≡l² bilgisayarlar, ayn² zamanda kesintisiz olarak Internet ortam²na da ba≡l²d²rlar. Bunlar²n bir k²sm², Internet ortam²nda ba■ka kullan²c²lara, yararlanabilece≡i τe■itli bilgiler sunarken; bir k²sm² da, kendi bilgisayar²yla Internet'e geτici olarak ba≡lanmak isteyen kullan²c²lar²n eri■im isteklerine cevap verirler. Internet eri■im sa≡lay²c² kurulu■lar, normal bir kullan²c²n²n Internet'e telefon ba≡lant²s² ile eri■imini, genelde ■ehir iτi telefon haberle■me fiyat²yla sa≡layan b÷lgesel kurulu■lard²r.

InternetÆin en temel i■levi, haberle■me ve ileti■imdir. Internet ⁿzerinden dⁿnyan²n d÷rt bir taraf²yla faks kadar h²zl², posta kadar ucuz bir ■ekilde ileti■im kurabilir, diledi≡iniz her konuda ara■t²rma yapabilir, bu sⁿreτ iτinde gerekli g÷rdⁿ≡ⁿnⁿz bilgi ve d÷kⁿmanlar² bilgisayar²n²za yⁿkleyebilirsiniz. Yerinizden hareket etmeden uτsuz, bucaks²z bir al²■veri■ yapabilir, mⁿze ve sergileri gezebilir, mⁿzik ar■ivlerine girebilirsiniz, farkl² ⁿlkelerden olan insanlarla her konuda yaz²yla ve/veya sesli olarak tart²■abilir, ithalat-ihracat ile u≡ra■²yorsan²z yurt d²■²ndaki ba≡lant²lar²n²z² en kⁿτⁿk zaman diliminde gerτekle■tirebilir ve mesajlar²n²z² minimum maliyetle gⁿnⁿn her an² dⁿnyan²n her yerine g÷nderebilirsiniz. 

InternetÆe eri■im ve Web


Gⁿnⁿmⁿzⁿn Internet kullan²c²lar², i■yerlerinde ve/veya evlerindeki ki■isel bilgisayarlar²n²n iτinde ya da d²■²nda bulunabilecek bir modem cihaz² arac²l²≡² ile bu a≡a ba≡lanmaktad²rlar. InternetÆe ba≡l² iken, kendi bilgisayarlar²nda τal²■t²rd²klar² bir Internet inceleyici program²n²n adres penceresinden, bildi≡i herhangi bir Web adresini girdi≡inde, adresini girdi≡i bu Web sayfas², dⁿnyan²n neresinde olursa olsun, teknik bir sorun olmad²≡² takdirde, saniyeler iτinde Internet kullan²c²s²n²n kar■²s²ndaki ekrana bir sayfa ■eklinde gelecektir. Asl²nda ekranda g÷rⁿlen sayfa g÷rⁿntⁿsⁿ ve iτeri≡i, Internet ortam²nda bulunan bir Internet Sunucusundaki yaz², grafik, resim, video, mⁿzik vb. τe■itli veri dosyalar²n²n, kullan²c²n²n bilgisayar²na geτici olarak gelen kopyalar²ndan ba■ka bir ■ey de≡ildir.

Internet kullan²c²lar², IBM, PC, Mac gibi farkl² fiziksel yap²da bilgisayarlar; Windows, Unix, Linux, OS2 gibi farkl² yap²da i■letim sistemleri ve Netscape, MS Internet Explorer gibi farkl² Internet inceleyici programlar kullansalar bile; ayn² Internet Web adresini τa≡²rd²klar²nda, ekran ⁿzerinde hemen hemen ayn² yaz²lar² okuyabilir, ayn² grafik, resim ya da videolar² g÷rebilir ve ayn² sesleri duyabilirler. Hemen hemen diyoruz τⁿnkⁿ; kullan²c²n²n bilgisayar²nda bir ses kart² ve ba≡l² olarak hoparl÷rleri yoksa, τa≡²rd²klar² Web sayfas² iτeri≡inde ses dosyalar² olsa bile bunu duyamazlar.

Internet Sunucular²


Internet kullan²c²lar²n²n pek τo≡u, ancak ihtiyaτ duyduklar²nda ve geτici olarak Internet'e ba≡lanmak iτin bilgisayarlar²n² kullan²r. Bir k²s²m bilgisayarlar ise, bulunduklar² a≡ iτinde, Internet kullan²c²lar²n²n, de≡i■ik isteklerine hizmet amac²yla, gece-gⁿndⁿz 24 saat sⁿreyle Internet'e ba≡l² olarak τal²■²rlar.

Genel anlamda, bir Internet kullan²c²s²n²n ÷zel isteklerini cevapland²rmak amac²yla, her an τal²■²r durumda olan bir program ile program²n i■leyece≡i veri dosyalar² iτin ayr²lan bir alana, birlikte "Internet Sunucu" ad² verilir.

Internet ortam²nda s²kτa kar■²la■²lan sunucu tipleri ile bu sunucular²n, kullan²c²lar iτin ⁿstlendikleri temel g÷revler ■unlard²r:
 
Eri■im Sunucu 
Internet kullan²c²lar²n²n, ev veya i■yerlerindeki modemli bilgisayarlar²ndan, telefon hatlar²n² kullanarak Internet'e eri■imini sa≡lar.
Web Sunucu 
Internet ortam²nda tekst, grafik, resim, animasyon, video, mⁿzik, vb. dosyalar² bⁿnyesinde toplayarak Web sayfas² olarak bilinen bir form iτinde kullan²c²lar²n incelemelerine imkan sa≡lar.
Posta (POP3) Sunucu 
Internet ortam²nda, ki■iler aras²ndaki elektronik posta ile ileti■im hizmetlerini yⁿrⁿtⁿr.
Haber (News) Sunucu 
nternet ortam²nda, yakla■²k 20,000 de≡i■ik konu τerτevesinde, ki■ilerin e-posta ile yazm²■ olduklar² mesajlar² bⁿnyesinde bar²nd²ran haber guruplar²n²n posta ve ileti■im hizmetlerini yⁿrⁿtⁿr.
Dosya (FTP) Sunucu 
Internet kullan²c²lar²n²n, Internet ortam²nda, τo≡unlukla s²k²■t²r²lm²■ bir durumda bulundurdu≡u, τe■itli program ve dosyalar²n al²■ veri■ine imkan verir
Internet Gⁿvenlik Sunucu 
Internet ortam²nda yer alan ve Web sayfalar² ve daha bir τok dosyalar, normal ■artlar alt²nda ba■kalar²n²n eri■imine aτ²kt²r. Internet kullan²c²lar² bu dosyalar² bilgisayarlar²na al²p tetkik edebilirler. Ancak, baz² durumlarda, kullan²c²n²n ekran²nda bir form doldurmas² ve kar■² tarafa geri g÷ndermesi gerekebilir. Internet kullan²c²s² taraf²ndan doldurulup, kar■² tarafa g÷nderilen bu bu form, varaca≡² noktaya kadar de≡i■ik a≡lar ⁿzerinde yol almakta, k÷tⁿ niyetli ki■ilerin form ⁿzerindeki kritik ve gizli bilgilere eri■ebilmesi teknik olarak imkan dahilinde bulunmaktad²r. 

Bir Gⁿvenlik Sunucu, esas olarak, bir Internet kullan²c² taraf²ndan istenilip, ekranda doldurulmu■ bir formun, geri g÷nderilirken ba■kalar² taraf²ndan ele geτirilme halinde okunamaz bir durumda olmas²n² sa≡lar. 

Internet ▌nceleyici program ile, ekrana τa≡r²lan bir Web sayfas², normal olarak k²r²k bir anahtar ya da aτ²k bir asma kilit simgesiyle belirtilirken; Gⁿvenlik Sunucudan gelen bir Web sayfas² ya da form, sa≡lam bir anahtar ya da kapal² bir asma kilit simgesiyle belirtilir.
Vekil (Proxy) Sunucu Internet'te s²kτa τa≡r²lan adreslerdeki bilgilerin kopyalar²n² ⁿzerinde saklar ve bilgi istenildi≡inde daha h²zl² eri■ilmesini sa≡lar.
Alan ▌smi (DNS) Sunucu 
 Internet ortam²nda, alan ismiyle τa≡r²lan bir adresteki bilginin kar■²l²≡² olan IP numaras²n² veya bunun tersini verme≡e yarayan bilgileri ⁿzerinde saklar.
Veri Taban² Sunucu Standart bir veri yap²s²ndaki bilgi dosyalar²n²n, Internet'te Web sayfa yap²s² iτinde izlenebilmesine imkan verir. Gerekiyorsa, kullan²c²ya verilebilen yetkilere ba≡l² olarak, Web sayfas²ndan yeni kay²t ekleme, mevcut bir kayd² de≡i■tirme ya da silme i■lemi de yap²labilir.
 
Internet Servis Sa≡lay²c² kurulu■lar, a≡lar² iτinde bulunan bilgisayarlar²n ve/veya ileti■im hatlar²n²n ihtiyaca ne ÷lτⁿde cevap verdi≡ine ba≡l² olarak, bu sunucu hizmetlerini verebilirler. Kullan²c² iste≡ine ve teknik olanaklara ba≡l² olarak, yukar²da aτ²klananlardan daha ba■ka amaτlara y÷nelik Internet sunucu programlar² da, ayn² ya da farkl² bilgisayarlarda, bu tⁿrde hizmetleri ⁿstlenebilirler.

Sanal Sunucular, makinalar


Pek τok durumda, Internet ortam²na devaml² olarak ba≡l² komple bir bilgisayar²n, tek bir kurulu■a ait alan ismi iτin Internet Sunuculu≡u yapmas² gereksiz, hatta pahal² bir lⁿkstⁿr. Bir Web sayfas², resimlerle birlikte ortalama 20..30 kilobyte civar²nda yer kaplar ve Internet ortam²ndaki 2 Gigabyte bilgisayar diskinde yakla■²k 65,000..100,000 Web sayfal²k bir alan²n verimli olarak kullan²lamayaca≡² kolayca anla■²labilir.

Gⁿnⁿmⁿzⁿn teknik imkanlar², tek bir fiziksel bilgisayar ortam²nda, 200 kadar alan isminin, kendi IP numaralar² ile, ayr² ayr² makinalarm²■ gibi τal²■malar²na imkan vermektedir. Sanal Makinalar, kendilerine ayr²lan disk alan² iτinde, ayn² zamanda Web, E-posta, FTP ve benzer Internet Sunucu hizmetleri de dahil olmak ⁿzere, Internet ortam²nda ucuz ve verimli sunum yapmak isteyenler iτin mⁿkemmel bir τ÷zⁿmdⁿr.

Internet Servis Sa≡lay²c²lar


Internet ortam²nda bulunan ve dⁿnyaya aτ²k her tⁿrde bilgi, τe■itli Internet Sunucu bilgisayar a≡lar² ⁿzerinde yer al²rlar. B÷yle bir bilgisayar a≡²na sahip ve ba■kalar²na Internet hizmeti sa≡layan kurulu■lar ise, Internet Servis Sa≡lay²c² û ISS olarak tan²n²rlar.

Bir Internet Servis Sa≡lay²c² kurulu■, a≡²rl²kl² olarak vermeyi hedef ald²≡² hizmet tipine g÷re, bⁿnyesinde farkl² Internet Sunucu Programlar² τal²■t²r²rlar. ╓rne≡in, teknik olanaklar² s²n²rl² bir Internet eri■im sa≡lay²c² kurulu■un a≡²nda, en az²ndan kendi kullan²c²lar² iτin τal²■t²rd²klar² æEri■im SunucuÆ, æDNS SunucuÆ, æWeb SunucuÆ, æE-posta SunucuÆ, æFTP SunucuÆ gibi programlar yeterli g÷rⁿlebilir. Daha bⁿyⁿk kapasiteli bir ISS ise, a≡²nda, yukar²dakilere ek olarak æVekil SunucuÆ, æHaber SunucuÆ programlar² da τal²■t²rmay² uygun g÷rebilir. Baz² ISS kurulu■lar² ise, ÷zellikle kendi alan isimleriyle InternetÆte yer almak isteyen ÷zel ki■i, ticari kurulu■ ve organizasyonlara y÷nelik hizmet vereceklerse, mⁿ■teri memnuniyeti iτin fazladan bir de æGⁿvenlik SunucuÆ bilgisayar ve program²n² bⁿnyesinde bulundurabilirler.

IP Numaralar², tescil i■lemi


Genelde bir Internet Servis Sa≡lay²c², bulundu≡u ⁿlkede yetkili bir telekomⁿnikasyon kurulu■undan ihtiyac²na yetecek kadar telefon hatt² al²r. Gerek bu telefon hatlar²ndan InternetÆe eri■mek isteyen ki■iler ve gerekse bⁿnyesinde bulunan, kendine ya da ba■kalar²na ait ba■ka Internet Sunucular² iτin de ayr²ca yeteri kadar (τo≡unlukla 256 l²k paketler halinde) IP (ing. Interface Protocol) numaralar²n² al²r. ISS bⁿnyesindeki IP numaralar², ⁿlkede Internet tescil i■lemlerini yapma≡a yetkili bir ⁿst kurulu■a, belirli bir ⁿcret kar■²l²≡²nda tescil ettirilir.

IP numaralar², æ000.000.000.000Æ ile æ255.255.255.255Æ aras²nda de≡i■en numaralard²r. ISS kurulu■lar², kendi adlar²na ald²klar² bu IP numaralar²n², verdikleri hizmet cinslerine ba≡l² olarak ba■ka Internet kullan²c²lar²na geτici ya da kal²c² bir ■ekilde kiralarlar. ╓rne≡in, geτici olarak Internet'e eri■im yapan her bir kullan²c² veya Internet ortam²nda kendi alan ismiyle devaml² olarak yay²n yapan bir kurulu■un, tabii yine bir ⁿcret kar■²l²≡² bu numaray² edinmesine ihtiyac² vard²r. Ancak, s²radan kullan²c²lar τo≡unlukla bu numaralama dⁿzeninin fark²nda bile de≡ildir.

Internet Alan ▌simleri


Internet'te Alan ▌smi'nin adres olarak kullan²lmas² ÷ncesinde, telefon numaras² benzeri, 12 haneli bir IP numaras² kullan²l²yordu. Gⁿnⁿmⁿzde ise, Internet ortam²nda yer edinip, herhangi bir konuda sunum yapmak isteyen kullan²c²lar, kendileri iτin bir anlam ifade eden kelime veya k²saltmalar, ba■ka Internet kullan²c²lar taraf²ndan da kolayca hat²rlanabilsin diye, Internet Alan Ad² (ing. Internet Domain Name) olarak kullanmaktad²rlar. Bu kelimeler, ki■isel isim, kurulu■ ismi, ⁿrⁿn ismi gibi isimler olabilir.

Bir 'Alan ad²', birbirini takibeden ve aralar²nda bo■luk bulunmayan, en τok 24 alfanumerik karakterden olu■abilen bir yap²dad²r. Yap² iτersinde, gerekiyorsa tire '-' i■areti bulunabilir. 'Alan Ad²' iτersinde, kⁿτⁿk æiÆ harfi hariτ, Tⁿrkτedeki æτ ≡ ² ÷ ■ ⁿÆ ve ba■ka dillerdeki benzeri noktal² veya kuyruklu harfler bulunamaz. æ

Internet kullan²c²s², kendi ekran²nda bildi≡i bir alan ismini girdi≡inde, Internet ortam²nda g÷revli bir Alan Ad² (DNS) sunucu, bu ad²n kar■²l²≡² olan 12 haneli IP numaras²n² belirler ve kullan²c²n²n istedi≡i adresle ba≡lant²y² kurar. Alan Ad² kullan²m², gⁿnⁿmⁿzde InternetÆi cazip k²lan ÷nemli fakt÷rlerden biridir ve gelecekte de muhtemelen ÷yle kalacakt²r.

Internet adresleri, URL


Nas²l ki, oturdu≡umuz evin, τal²■t²≡²m²z i■yerinin kendine ÷zel bir posta adresi, telefon numaras² varsa, dⁿnyan²n neresinde olursa olsun, Internet ortam²nda ve Internet Sunucular² ⁿzerinde bulunan herhangi bir sayfan²n, dosyan²n, program²n, k²saca her tⁿrde bilginin yaln²zca kendine ÷zel bir adresi vard²r.

Buna, Tek Bir Formda Yer Belirleyici URL (ing. Uniform Resource Locator) ad² verilir. URL adresi ÷rne≡in bir Web sayfas²n²n bulundu≡u yeri g÷steriyorsa, k²saca Web adresi olarak ta tan²mlanabilir. Bir URL adresi, e≡er temel bir Internet Web Sunucu adresini, yani Alan Ad²n² (ing. Domain name) g÷steriyorsa, bu adres en k²sa bir URL adresidir. K²saca Alan Ad² olarak ta nitelenen bu URL adresi, kendi iτinde pek τok ba■ka URL adreslerini, yani bu adreslerde bulunan ba■ka Web sayfalar²n², program, resim, ses vb. her tⁿrde veri dosyalar²n² bar²nd²rabilir.

Internet'ten nas²l istiyoruz?


Normal olarak, Internet ▌nceleyici program²n²zla Web sayfas² τa≡²rd²≡²n²zda gerekmese de, gerτekte Internet ortam²nda τe■itli hizmet tipleri vard²r. Bunlara ÷rnek olarak, æhttp, https, ftp, news, gopher, wais, ircæ ve ba■kaca hizmet tipleri say²labilir. Bunlardan biri, Internet inceleyici program² kullan²rken, hangi hizmeti istedi≡inize ba≡l² olarak, Alan Ad²ndan ÷nce taraf²n²zdan girilmelidir. ▌stenilen hizmet bir URL adresi olarak a■a≡²daki formda ve aralar²nda bo■luk olmaks²z²n kullan²lmal²d²r:

<istenilen servis>://<servis veren alan ismi ve uzant²s²>/<varsa klas÷r ad²>/<gerekiyorsa tⁿm dosya ad²>

Burada g÷sterilen URL adresindeki tan²mlar, aτ²klama iτin verilen '<' ile '>' i■aretleri olmaks²z²n girilmelidir. ╓rnek olarak, Internet ortam²ndan istenilen bir Internet servisi, normal bir Web sayfas²n²n g÷sterilmesi ise, URL adresini girerken 'istenilen servis' kelimeleri yerine 'http' k²saltmas², ÷zel gⁿvenlikli bir Web sayfas² hizmeti ise 'https' k²saltmas² kullan²l²r. Di≡er hizmetler iτin ise, hizmet tiplerine g÷re 'ftp', 'news', 'gopher', 'telnet', 'wais', 'irc' ve benzeri k²saltmalar girilmelidir. Bunu takiben, ⁿstⁿste iki nokta ve yanyana b÷lme '://' i■areti girip, Internet inceleyici programa hangi tip bir servis istenildi≡i anlat²lm²■ olur.

'servisi veren alan ismi ve uzant²s²' Web hizmeti iτin, ■art olmamakla beraber genellikle 'www.' (ing. World Wide Web k²saltmas²) takiben IP numaras²na kar■²l²k gelen ve Internet'te tescil edilmi■ ÷zel bir Alan Ad² kullan²l²r. Alan Ad², kendini takibeden bir nokta '.' ve a■a≡²daki uzant²lardan biriyle birlikte bir bⁿtⁿn te■kil eder.

Bu uzant²lar, baz² ⁿlkelerdeki Internet tescil kay²tlar²nda, ufak tefek farkl²l²klar g÷sterebilir ve ihtiyaca g÷re sonlar²na bir nokta '.' ve 2 harfli ⁿlke k²saltmalar² da eklenebilir. ╓rne≡in, TⁿrkiyeÆdeki tescil kurulu■una tescil ettirilen alan isimleri, TⁿrkiyeÆnin milletleraras² k²sa tan²m² olan ô.trö, AlmanyaÆda tescil ettirilen alan isimleri ise æ.deÆ harfleriyle biter. (╓rnek: chip.com.tr, metu.edu.tr, tcmb.gov.tr)

Yukar²da aτ²klanan URL yap²s²nda bir adresi, Netscape, MS Internet Explorer gibi geli■mi■ bir Internet inceleyici program²n²zda girdi≡inizde; varsa program²n o i■levle ilgili modⁿlⁿ τal²■²r veya bilgisayar²n²zdaki ba■ka bir program² τal²■t²rarak ekrana getirir.

Alan Ad²ndan sonra '/' ve bir dosya ad² girilmezse, Internet inceleyici program, otomatik olarak bu adreste bulunan bir 'index' dosyas²n², bu dosya yoksa, o adreste bulunan dosya isimlerini ekrana getirecektir.

Internet inceleyici program (Internet Gezgini)


Internet inceleyici (ing. Internet Browser) programlar, gⁿnⁿmⁿz Internet kullan²c²lar²n²n, olmazsa olmaz yard²mc²lar²d²r. ╟al²■t²≡² ortama ba≡l² olarak, bugⁿn ya Netscape, ya da MS Internet Explorer isimli bir inceleyici program, bir Internet kullan²c²s²n²n bilgisayar² iτinde mutlaka vard²r. Program ⁿretici kurulu■lar²n uygulad²klar² piyasa stratejileri ve birbirleriyle rekabeti neticesinde, kullan²c²lar taraf²ndan, herhangi bir ⁿcret ÷demeksizin al²n²p, bilgisayarlarda kullan²lmaktad²r.

Sanki, τok y÷nlⁿ parτalar² olan bir cep τak²s² kullan²r gibi, InternetÆe ba≡lan²p, bilgisayardan τal²■t²r²lan bir inceleyici program da, kullan²c²s²na, InternetÆte τok y÷nlⁿ i■levler sa≡lar.

Web, e-posta ve haber guruplar², InternetÆte en τok kullan²lan 3 hizmet oldu≡u iτin, bunlarla ilgili i■levler, inceleyici programlar²n, olmazsa olmaz ÷zellikleridir.

Ayn² ■ekilde, Internet ortam²nda yer alma iste≡i artan ki■i ve kurulu■lar²n, kendi Web sayfalar²n² kolayca haz²rlayabilmelerine imkan sa≡layan edit÷r ÷zelli≡i, bu programlar iτine standart olarak eklenmi■ bulunmaktad²r.

Bir Internet ▌nceleyiciyi, kullan²lan dile g÷re (÷rne≡in Tⁿrkτe'ye) do≡ru bir ■ekilde ayarlamadan, Internet ortam²ndaki Tⁿrkτe Web sayfalar² ekranda do≡ru bir ■ekilde g÷rⁿlmeyecektir. Yine benzer ■ekilde, bu program²n edit÷rⁿ ile haz²rlan²p Internet Sunucuya yerle■tirilen bir Web sayfas², sayfay² haz²rlayan²n kendi bilgisayar²nda do≡ru g÷rⁿlse de, ba■ka kullan²c²lar taraf²ndan do≡ru bir Tⁿrkτe ile okunamayacakt²r.

Internet ortam²na ba≡l² bir bilgisayarda, Internet inceleyici program²n æAdresÆ ya da æLocationÆ alan²na, Internet ortam²nda oldu≡u bilinen bir Alan Ad², URL adresi formunda girilip ekrana τa≡²r²labilir.

╟a≡²r²lan Alan Ad²n²n bulundu≡u yerde Web hizmeti veriliyor ve biz bu adreste bulunan ana Web sayfas²n² g÷rmek istiyorsak, ekranda girece≡imiz URL adresi: 'http://www. kurulus.com' gibi bir yap²da olmal²d²r. Bunu bir ÷rnekle aτ²klayacak olursak, Web yay²n² yapan bir kurulu■un tam URL si, 'http://www.ajans.com' ■eklinde girilmelidir. Bu URL adresinde bulunan bir 'index.html' ya da 'index.htm' isimli Web dosyas² ekrana gelecektir. Ekrana gelen dosyan²n tam URL adresi; http://www.ajans.com/index.htm ■eklinde oldu≡u halde, dosya ismi yaz²lmasa da kendili≡inden gelecektir. ╓rnekte verilen 'http://www.ajans.com' yerine, k²saca 'http://ajans.com', veya 'ajans.com', hatta yaln²zca 'ajans' kelimesi girilse bile, Internet ortam²nda, bu kurulu■a ait ayn² æindex.htmÆ sayfas² otomatik olarak ekrana gelecektir. Son ÷rnekte verilen ve æ.comÆ uzant²s² kald²r²lm²■ Alan Ad², ÷zel bir durum olup, æ.eduÆ, æ.orgÆ, æ.govÆ, æ.milÆ gibi tek uzant²l² veya æ.com.trÆ, æ.edu.trÆ, æ.org.trÆ, æ.gov.trÆ gibi τift uzant²l² Alan Adlar², mutlaka uzant²lar² ile birlikte girilmelidir.

Yine benzer ■ekilde, kendi alan²ndan dosya transferine (FTP) imkan veren ÷rnek kurulu■un sunucu alan²na eri■mek iτin girece≡imiz URL adresi; 'ftp://www.ajans.com' ya da 'ftp://ajans.com' ■eklinde olmal²d²r. ▌stenilen Dosya (FTP) Sunucu hizmeti, genel kullan²ma aτ²lm²■ bir dosya alan² ise, kullan²c²dan herhangi bir isim/■ifre istenmeyecek ve bu alanda mevcut dosya isimleri bilgisayar ekran²nda g÷rⁿlebilecektir.

╓rnekte verilen Alan Ad²n²n adresinde veya ba■kaca adreslerde, do≡al olarak ba■ka hizmetler de verilebilir. Ancak, Internet ortam²nda genel kullan²ma aτ²lmam²■ bu alanlar, kullan²c²dan isim ve ■ifre isterler ve bunu do≡ru giren ki■iye giri■ imkan²n² verirler.

Internet Web adresi, Web sayfas²


Bir Internet kullan²c²n²n,  Internet'te adresini girerek, inceleyici program² arac²l²≡² ile ekran²na getirdi≡i bir Web sayfas², yaln²zca herhangi bir konuda yaz²lm²■ tekst de≡il, ondan τok daha fazla olanaklara sahip bir sayfad²r.

Bir Web sayfas² iτinde, normal tekst ve resimlere ek olarak; konu■ma, mⁿzik ve benzeri sesler, hareketli τizgi resimler (animasyon), sesli ya da sessiz k²sa film parτalar² (klip) dosyalar da bulunabilir. Bⁿtⁿn bunlar, bir Web sayfas² iτinde ekranda izlenebilir.

Web sayfalar² gerek kendi bulundu≡u Internet Sunucu bilgisayar iτinde, gerekse ba■ka Internet Sunucular² ⁿzerindeki Web sayfalar²na, g÷rⁿntⁿ ve ses dosyalar²na an²nda ba≡lant²lar (ing.link) iτerebilir. E≡er varsa, Web sayfas² ⁿzerinde verilmi■ bir ba≡lant² sat²r²ndaki adrese eri■mek ve oradaki sayfay² ya da dosyay² bilgisayara getirmek iτin, kullan²lan farenin (maus) tu■uyla ilgili sat²r veya resmin ⁿzerine t²klamak yeterlidir.

Web sayfalar²n²n bu muhte■em ÷zelli≡i, ki■i ve kurulu■lara kendi hizmet ve ⁿrⁿnlerini Internet ortam²nda kolay ve ucuz bir ■ekilde tⁿm dⁿnyaya tan²tma avantaj²n² sa≡lamaktad²r. Web sayfalar² ile ayr²ca;

Bir Web Sayfas², do≡al olarak bir bilgisayarda haz²rlan²r. Web sayfalar² haz²rlamak iτin, a≡²rl²kl² olarak sayfa ÷n g÷rⁿnⁿmⁿ ⁿzerinde τal²■ma yapma≡a y÷nelik ÷zel olarak geli■tirilmi■ programlar kullan²labilece≡i gibi, basit bir tekst edit÷r program² da kullan²labilir.

Arama Robotlar², Kataloglar


Internet ortam²ndaki sunucularda, τe■itli dokⁿman ve dosyalar²n say²s² gⁿnden gⁿne τ²lg²nca art²yor. Hangi Internet alan²nda oldu≡unu bir dosyay² bulmak kolay da, nerede oldu≡unu bilmedi≡iniz bir ■eyleri ar²yorsan²z, istedi≡iniz konu ve kavramlarla ilgili bilgilerin bulundu≡u dosya adreslerini bulmak iτin, bu i■e ÷zel olarak geli■tirilmi■, Internet arama motorlar²na (ing.search engine) ihtiyaτ duyacaks²n²z.

Arama motorlar², Internet ortam²nda, τe■itli amaτlar iτin, genelde ticari kurulu■lar taraf²ndan kullan²ma aτ²lm²■, ÷zel sunucu programlard²r. Arama ve kaydolma i■lemleri iτin ⁿcret almayan bu ticari kurulu■lar, reklam hizmetlerinden elde ettikleri gelirlerle bu hizmetlerini sⁿrdⁿrmektedir.

A■a≡²da, InternetÆte en τok tan²nan ve kullan²lan arama motorlar²ndan baz²lar² bulunmaktad²r.

http://www.yahoo.com
http://www.excite.com
http://webcrawler.com
http://www.infoseek.com
http://www.lycos.com
http://altavista.digital.com

Internet E-posta adresi, e-posta ile ileti■im


Internet ortam²nda yayg²n olarak kullan²lan Elektronik posta veya k²saca E-posta (ing. e-mail), ki■ilerin birbirleriyle mesaj al²■veri■ine imkan veren bir hizmet tipidir. E-posta, kullan²■² kolay, h²zl² ve normal bir posta veya fakstan τok dⁿ■ⁿk maliyetli bir haberle■me ■eklidir.

Internet'te bir yere elektronik posta g÷nderebilmek iτin, g÷nderen ki■inin de bir e-posta adresinin olmas² ve g÷nderirken k²sa bir an iτin de olsa Internet'e ba≡l² kalmas² gereklidir. G÷nderilen e-posta, al²c²s² taraf²ndan al²n²ncaya veya bulundu≡u yerden silininceye kadar gitti≡i yerde bekleyecektir.

Bir e-posta adresi genel olarak: <isim>@<alan ad²> ■eklindedir.

Burada g÷sterilen e-posta adresindeki tan²mlar, aτ²klama iτin verilen '<' ile '>' i■aretleri olmaks²z²n dikkate al²nmal²d²r.

E-posta adresi, kullan²c²ya ba■ka bir kurulu■ taraf²ndan verilmi■se, 'alan ad²' yerine, o kurulu■un Alan Ad²; 'isim' yerine de, yine o kurulu■ taraf²ndan verilen bir ismin birlikte yaz²ld²≡² bir ■ekilde olacakt²r.

Kendi Internet Alan Ad² olan bir kullan²c² , e≡er Internet ortam²nda mevcut alan²nda, bir e-posta sunucu program² τal²■²yor ise, 'alan ad²' yerine kendi Alan Ad²n² yazacak, 'isim' yerine de kendi uygun g÷rdⁿ≡ⁿ ismi yazabilecektir. Ayr²ca bu alanda, ihtiyac² oldu≡u kadar e-posta adresi sahibi de olabilir.

A■a≡²daki ÷rnekler ve benzerleri, bir e-posta adresinde 'isim' yerine kullan²labilir.

mehmet@..........
mehmet.demir@..........
ali.fuat.seker@..........
destek@..........
muhasebe@..........
ahmet.destek@..........
mehmet.muhasebe@..........

'@' i■aretinden sonraki '..........' bulunan yere, tahmin edilebilece≡i gibi, yukar²da aτ²klanan ve isme ait ayr²lm²■ bir yer olan, Internet ortam²nda tescilli bir 'alan ad²' yaz²l²r. ╓rnek olarak, 'internet@ajans.net'  bir e-posta adresidir ve 'internet' kelimesi bulundu≡u 'ajans.net' alan²nda aτ²lm²■ bir e-posta hesab²n² anlat²r. Ba■ka bir deyi■le, 'ajans.net' tescilli Internet alan²nda, 'internet' ismiyle bir e-posta al²c²s², posta kutusu bulunmaktad²r.
 
E-posta adresleri iτinde, Tⁿrkτe'ye ÷zel 'τ ≡ ² ÷ ■ ⁿ' harfler kullan²lmaz. Ancak, g÷nderilen mesaj iτeri≡i, program ayar², kullan²ld²≡² dile g÷re (÷rne≡in Tⁿrkτe iτin Tⁿrkτe'ye) do≡ru ayarlanm²■sa, Tⁿrkτe'ye ÷zel harflerin kullan²lmas² sorun yaratmaz. Ayr²ca, bir e-posta adresine, mesaj ekinde ba■kaca veri dosyalar² da g÷nderilebilir.

Elektronik posta ile, Usenet gibi milletleraras² bir Haber (ing.News) sunucuya mesaj g÷nderiliyorsa, Tⁿrkτe'ye ÷zel harflerin mesaj iτeri≡inde de kullan²lmamas² gereklidir.

Not: Internet'le ilgili bu yaz² iτeri≡inin tamam² veya bir k²sm², ⁿcretsiz e≡itim amac²yla herhangi bir ortamda ve herhangi bir izne ba≡l² olmaks²z²n kullan²labilir.
Sponsoru destekleyiniz.